Szósty tom Harry’ego Pottera w wersji dla niewidomych pojawił się w sprzedaży już 19 lipca 2005 r. – a więc zaledwie trzy dni po światowej premierze podstawowego wydania. Aby tak mogło się stać, kilkanaście osób już kilka tygodni wcześniej pracowało nad przetłumaczeniem całej, obszernej powieści na język Braille’a.

Marcia Williams Cronin była jedną z tych osób. Siłą rzeczy, jeszcze przed 16 lipca znajdowała się w nielicznym kręgu wtajemniczonych, którzy znali sekrety „Księcia Półkrwi”, m.in. wiedziała, kto zginie w szóstej części. W najnowszym wydaniu magazynu Umass opublikowany został artykuł poświęcony temu tematowi, którego fragmnty znajdziecie pod „więcej…”

„Wszystko było utrzymane w strasznie tajemniczym, szpiegowskim wręcz stylu”, mówi pani Cronin, pracująca na co dzień w National Braille Press. „Musiałam pracować za zamkniętymi drzwiami, a uprzednio podpisać oświadczenie, że można mi zaufać i że dochowam tajemnicy. Jako jedyna z pracujących mogłam przeczytać całą książkę, strona po stronie”.

28-letnia Cronin po raz pierwszy zetknęła się z książkami napisanym alfabetem Braille’a przed sześcioma laty. Pracując w redakcji Daily Hampshire Gazette, spostrzegła pewnego dnia ogłoszenie o poszukiwaniu ludzi gotowych zostać tłumaczami powieści na język Braille’a. Skorzystała, gdyż spodobała jej się perspektywa czytania licznych książek. Odbyła dwa lata intensywnej nauki. Obecnie potrafi już czytać teksty napisane za pomocą alfabetu Braille’a niemal tak samo szybko, jak zwykłe.

Pomimo coraz liczniejszych wydań audio oraz programów komputerowych czytających wyświetlany tekst, alfabet Braille’a nadal pozostaje podstawowym sposobem czytania literatury dla osób niewidomych. Opracowany przez Louisa Braille’a w 1821 r., wykorzystuje układ znaków, oznaczonych lub nieoznaczonych kropkami (maksymalnie może być ich sześć w jednym znaku). Oznaczają one poszczególne litery, czasem nawet kombinacje liter w przypadku często używanych słów. Aby przetłumaczyć tekst na język Braille’a, Marcia Cronin musi najpierw wpisać tekst do komputera albo zeskanować stronę, a następnie użyć specjalnego programu przekształcającego poszczególne litery i wyrazy na ich odpowiedniki w Braille’u. Potem należy dokładnie przeczytać przekształcony fragment, by sprawdzić, czy wszystko się zgadza. Konieczne są liczne korekty – program komputerowy, na przykład, nie potrafi przełożyć na język Braille’a nazw własnych, takich jak Hermiona czy Dumbledore.

Tłumaczka podkreśla jednak, że tłumaczenie powieści na alfabet Braille’a – nawet takiej z licznymi zaklęciami, dziwnymi terminami i nazwami nieistniejących stworzeń – jest stosunkowo proste w porównaniu z czytaniem takiego tekstu przez niewidome osoby.

Autor: Lipa | 2007-01-25 13:19:11