Jak informowaliśmy, decydującą rozprawę w sporze pomiędzy J.K. Rowling a HP Lexicon przesunięto na 13 marca. Tymczasem HPNews.pl dotarło do najważniejszego dokumentu w tej sprawie: aktu oskarżenia, jaki wniosła autorka Harry'ego Pottera przeciwko wydawcy Steve’a Vander Arka.

Na podstawie fragmentów, do których uzyskaliśmy dostęp, możemy wywnioskować, jakie konkretnie zastrzeżenia ma Rowling wobec książkowej wersji HP Lexicon. Zarzuca m.in. słabe opracowanie ze strony merytorycznej oraz fakt, że leksykon głównie odtwarza informacje zawarte w książkach. Najpoważniejszym zarzutem pozostaje jednak ten główny – wydawnictwo RDR Books zamierza opublikować HP Lexicon w formie książkowej, mimo iż Jo nie wydała na to zgody.

W akcie oskarżenia znaleźliśmy wiele interesujących, nieznanych dotąd faktów, które stawiają całą sprawę w nowym świetle. Jeśli jesteście zainteresowani, wchodźcie pod „więcej...”.

Pełen akt oskarżenia jest bardzo długi – zawiera około 1100 stron. Dlatego zapoznaliśmy się tylko z jego fragmentami oraz częścią podsumowującą. Poniżej postaramy się Wam zaprezentować krótkie streszczenie tego, o co J.K. Rowling i Warner Bros oskarżają wydawnictwo RDR Books.

Od razu zaznaczamy, że poniższy tekst jest tylko podsumowaniem aktu oskarżenia napisanego przez Rowling i jej prawników – są to zatem stwierdzenia bardzo subiektywne. My tylko je przedstawiamy, co nie oznacza, że je popieramy czy też zapewniamy o ich prawdziwości.

Zwrócono przede wszystkim uwagę, że hasła z HP Lexicon pochodzą prosto z powieści o Harrym Potterze – brak w nich jakiejkolwiek oryginalności, autorskiego komentarza itd. Krótko mówiąc, zdaniem autorki i jej prawników, leksykon jest w pewnym sensie plagiatem Harry'ego Pottera, gdyż wykorzystano postaci, nazwy, miejsca i fakty wyrwane prosto z powieści.

Dużo miejsca w akcie oskarżenia poświęcono okładce, jaką miałoby mieć książkowe wydanie HP Lexicon. (Niestety nie zdołaliśmy dotrzeć do zdjęć tej okładki). Zdaniem Rowling, została ona zaprojektowana tak, aby zmylić czytelników i sprawić wrażenie, że leksykon posiada autoryzację z jej strony. Chodzi m.in. o cytaty autorki, jakie umieszczono na tylnej stronie okładki bez jej wiedzy i zgody. „Wypowiedź została wykorzystana bez mojej zgody, wzięta prosto z wyróżnienia, jakie przyznałam witrynie internetowej HP Lexicon w 2004 r.”, pisze Rowling. Warto w tym miejscu wyjaśnić: Jo od czasu do czasu przyznawała stronom fanowskim specjalne nagrody i, jak na ironię, w 2004 r. takie wyróżnienie otrzymał od niej serwis HP Lexicon.

Obawy odnośnie okładki w pewnym stopniu zostały potwierdzone w badaniach: 38 proc. ankietowanych przyznało, że okładka może sprawiać mylne wrażenie, iż książka została zaakceptowana przez J.K. Rowling jako oficjalny, licencjonowany leksykon Harry’ego Pottera.

Co ciekawe, istotnym punktem oskarżenia jest fakt, że Rowling planuje wydać własną encyklopedię, w związku z czym HP Lexicon jako książka byłby dla niej konkurencyjnym produktem. „Zdecydowałam się nie udzielać licencji podobnym leksykonom i opracowaniom, gdyż zamierzam wydać własny”, pisze Rowling w dokumencie. Podkreśla też, że chce dochody, jakie przyniesie taka encyklopedia, przeznaczyć na cele charytatywne – natomiast Steve Vander Ark, jak wiemy, chce czerpać ze swojego HP Lexicon korzyści dla samego siebie, a ściślej mówiąc, dla internetowej wersji leksykonu.

Autorzy aktu oskarżenia zwracają uwagę, że chcieli uniknąć drogi sądowej i negocjować z wydawnictwem RDR Books, jednak – jak twierdzą – zostali zlekceważeni i osiągnięcie pokojowego kompromisu nie było możliwe.

Mocnym argumentem Rowling jest też fakt, że – wbrew zapewnieniom Steve’a oraz wydawcy – książkowa wersja HP Lexicon wcale nie jest identyczna z tą dostępną online. Jak napisano w dokumencie: „Specjalista z Warner Bros twierdzi, że pobrał na dysk całą zawartość internetowego HP Lexicon, czyli ponad 891 851 plików o łącznej wielkości ponad 50 GB, co wymagało ponad 120 godzin pobierania. Wydrukowanie całej zawartości internetowego HP Lexicon zabrałoby podobną ilość czasu, jeśli nawet nie więcej, bo przecież użyliśmy profesjonalnego sprzętu... innymi słowy, czytelnik nie mógłby ot tak, po prostu wydrukować całej witryny HP Lexicon i czytać jej jak zwykłą książkę”. Siłą rzeczy, książkowa wersja jest znacznie uboższa, jeśli chodzi np. o zdjęcia i rysunki, a także treść. Nie jest zatem identyczna z wersją internetową.

W akcie oskarżenia znalazło się też to, co Rowling i jej prawnicy często podkreślali w dotychczasowych wypowiedziach dla prasy: ich zdaniem jest różnica pomiędzy wykorzystywaniem postaci, nazw własnych itd. w internetowej, darmowej encyklopedii, a użyciem ich w płatnej publikacji.

Zdaniem autorki Harry’ego Pottera, największa część leksykonu jest oparta na faktach, nazwach, miejscach i postaciach wziętych wprost z powieści, czyli stanowiących „serce” całej serii. Innymi słowy, Jo zarzuca Vander Arkowi, że na swój sposób splagiatował jej pracę, zawierając w HP Lexicon dokładnie te same fakty, tylko „inaczej uporządkowane”.

Dość kontrowersyjne wydaje się stwierdzenie, że nikt nie powinien wydawać własnej encyklopedii Harry’ego Pottera, dopóki nie zrobi tego J.K. Rowling. W dokumencie czytamy: „Autorka ma ekskluzywne prawo być pierwszą osobą, która stworzy kompletną encyklopedię serii, tak samo jak ma prawo kontrolować poprawność i jakość różnych opracować dotyczących serii”. Dodajmy, że zdaniem prawników wcale nie jest jasne, czy autorka rzeczywiście tak szerokie prawa posiada.

Zawarto też spostrzeżenie, że w przypadku wydania HP Lexicon doszłoby do zatarcia granicy praw autorskich do świata Harry’ego Pottera. Wnet pojawiliby się kolejni autorzy chcący wydać własne opracowania powieści, w związku z czym po pewnym czasie powstałby chaos i nikt nie wiedziałby, kto tak naprawdę dysponuje jakimi prawami do Harry’ego Pottera, a kto nie.

Sporą część dokumentu stanowi też pierwszoosobowa mowa przygotowana osobiście przez J.K. Rowling.

Pisarka zaznacza na jej wstępie, że stara się bardzo uważać, komu udziela licencji na publikację różnych opracowań związanych z Harrym Potterem. Czyni to tylko wtedy, gdy proponowane publikacje są najwyższej jakości – jako przykład podaje profesjonalnie stworzone adaptacje filmowe jej powieści.

Jo daje też do zrozumienia, że nie ma nic przeciwko darmowym i ogólnodostępnym witrynom internetowym poświęconym Harry’emu Potterowi – nawet jeśli, w pewnym sensie, naruszają jej prawa autorskie (mowa np. o opowiadaniach fan fiction). Pisze o wspomnianych nagrodach, jakie przyznawała swego czasu różnym stronom. Jedno z takich wyróżnień, jak wyżej napisaliśmy, otrzymał również (w 2004 r.) HP-Lexicon.org. Rowling stwierdza jednak kategorycznie: to wyróżnienie i inne pochwały pod adresem tego serwisu nie mogą być traktowane jako autoryzacja czy zgoda na publikowanie i sprzedawanie własnych opracowań książkowych.

Wyraża też swój żal, że Steve zechciał uprzedzić jej działania i wydać swój leksykon w chwili, gdy ona sama nie mogła stworzyć własnego, gdyż jeździła po USA i promowała siódmy tom. „Było mi bardzo przykro i poczułam się rozczarowana, gdy w środku podróży podczas promocji ostatniego tomu Harry’ego Pottera dowiedziałam się, że RDR Books i pan Vander Ark planują wydać ów ‘leksykon’, dokładnie wbrew mojej woli”, pisze. „To zupełnie tak, jakbym została wystrychnięta na dudka – uprzedzono moje działania, nim w ogóle miałam szansę ukończyć tournee promujące finałowy tom, nie mówiąc już o czasie, jakiego potrzebowałabym, by napisać i opublikować mój własny przewodnik po świecie Harry’ego Pottera”.

„Nie rozumiem, dlaczego ów ‘leksykon’ powinien zostać wydany tylko z tego powodu, że wspieram rozwój fanowskich stron internetowych, albo też dlatego, że pan Vander Ark ukończył pisanie ‘leksykonu’ w chwili, gdy ja dopiero promowałam ostatnią część Harry’ego Pottera”, pisze Rowling. Dodaje, że Vander Ark i wydawnictwo RDR Books przekroczyli pewną granicę. „Leksykon internetowy jest za darmo, tymczasem RDR Books chce zarabiać na jego książkowej wersji”, zwraca uwagę.

Udało nam się ustalić, że HP Lexicon w księgarniach miałby kosztować 24,95 dolarów, czyli w bezpośrednim przeliczeniu - około 60 zł.

W akcie oskarżenia znajdują się też poszlaki świadczące o tym, że Steve sam mógł zdawać sobie sprawę, iż działa nie do końca legalnie. Chodzi konkretnie o dwa spośród jego prywatnych maili. Zaprezentujemy je Wam w najbliższych dniach.

Autor: Lipa | 2008-02-09 16:09:32