STARTUJ Z HP NEWS! | DODAJ DO ULUBIONYCH | POLEĆ HARRY POTTER NEWS! | WSPÓŁPRACA Z HP NEWS | KONTAKT
Harry Potter - Newsy Harry Potter i Insygnia Śmierci Harry Potter - Artykuły Forum Harry Potter News Harry Potter News - księga gości Informacje o Harry Potter News  

Wiadomości: Książki Siódmy tom Filmy Wywiady Fan Fiction Fan Zone
HPNews.pl
   O stronie   Redakcja   K. Recenzentów   Kontakt   Prorok   Forum   Chat ()   FAQ   Prasa o nas   TOP 10   Mapa serwisu   Szukaj...
Menu
KsiążkiSiódmy tomFilmyPiąty filmGryHP NewsInneArchiwum
K. FilozoficznyK. TajemnicW. AzkabanuCzara OgniaZakon FeniksaKsiążę PółkrwiInsygnia Śmierci
K. FilozoficznyK. TajemnicW. AzkabanuCzara OgniaZakon Feniksa

Książki:O książkachJ.K. RowlingA. PolkowskiMary GrandPreWydawnictwaJak powstał HP?Błędy autorkiCiekawostkiSłownik ZaklęćHP w liczbachCzarna MagiaKim jest R.A.B.?Czarna Seria
Filmy:O filmachReżyserzyProducentAktorzyUrodziny aktorówBłędy w filmach
Świat Magii:HogwartQuidditchCzarna MagiaMagiczne...?SmokiWMIGUROK
Twoje kontoE-kartkiPWRanking fanówFan FictionGaleriaPsychotestyQuizyFan MiesiącaDownloadWasze listyDowcipyLinkiWyślij newsaWyślij artykułDołącz do nas!
K. FilozoficznyK. TajemnicW. AzkabanuCzara OgniaZakon FeniksaQuidditch WC
 FORUM:Ogólna dyskusjaKsiążkiFilmyGryHarry Potter 6Harry Potter 7StronaFan FictionFan ArtInna twórczośćOff-Topic
Sponsorzy

Aktualnie brak

Login
Pseudonim

Hasło

Nie masz jeszcze konta? Możesz sobie założyć. Jako zarejestrowany użytkownik będziesz miał kilka przywilejów.

HPNews.pl » Artykuły » Książki » Słowniczek Etymologii Zaklęć


Słowniczek Etymologii Zaklęć

*** Pochodzenie wszystkich zaklęć w HP ***

SŁOWNIK ETYMOLOGII ZAKLĘĆ w nowej odsłonie to przede wszystkim częstsze aktualizacje zaklęć, przejrzystsza formuła oraz linki do ciekawych stron lingwistycznych. To wszystko dla Was, drodzy Poterromaniacy!


Accio.

Zaklęcie przywołujące - jak każdy z nas pamięta.
W łacinie "accio" znaczy "przywoływać, kazać przyjść". Widzimy więc, że słowo zaklęcia jest zaczęrpnięte z łaciny.




Alohomora.

Zaklęcie otwierające. Co do pierwszego członu - "Aloho" - nie udało mi się go przebadać. Nie wiem co ono może znaczyć - wszelkie uwagi mile widziane na mojego maila :). Co do "mora" jest to po prostu "przeszkoda" w j. łacińskim.




Aperacjum.

Zaklęcie pozwalające odczytać niewidzialne zapiski ma bardzo prostą etymologię. " apparere" to w łacinie "pojawić się", a w angielskim jego odpowiednik to wszystkim znane "to appaer" :)




Avada Kedavra.

Zaklęcie uśmiercające jest bardzo słabo spokrewnione z łaciną. Jedyne co dostrzegłem to to, że wyraz "cedo" znaczy "przemijać, znikać" lub "zejść z drogi, ustąpić, ulec, poddawać się, podlegać". Mi nie udało się znaleźć dobrego tłumaczenia, a więc tym bardziej chylę czoła przed niejaką (niejakim?) "mistrz eliksirów", która w komentarzach na poprzedniej wersji strony napisała:



"I jeszcze to, co znalazłam na temat Avady: Aramaic: "adhadda kedhabhra" - "let the thing be destroyed".
NOTE: Abracadabra is a cabbalistic charm in Judaic mythology that is supposed to bring healing powers. One of its sources is believed to be from Aramaic avada kedavra, another is the Phoenician alphabet (a-bra-ca-dabra)".



Nie wiem jak udało się Jej to poszukać, ale zajmijmy się przetłumaczeniem tego na polski. Z języka aramejskiego "adhadda kedhabhra" znaczy "niszczyć jaką rzecz, czynić ją zniszczoną". Dalej czytamy, że zaklęcie to jest kabalistycznym (magicznym) czarem (urokiem) w żydowskiej mitologii, który jest przypuszczalnym przywoływaniem sił leczniczych. W aramejskim występuje także jako "avada kedavra" a w języku fenickim jako abracadabra (a-bra-ca-dabra).



Zaklęcie to zbadala również Luna, tj. Asia:


"cadaver, cadaveris to po łacinie trup prawdopodobne jest więc że jest to pewne zaczerpniecie z łaciny jednak do tej pory nie udało mi się znaleźć co oznacza pierwsza część albo do jakiego słowa jest podobna"


Jej maila nie muszę tłumaczyć :D. Również przed Nią chylę czoła i czekam na inne Wasze propozycje :-)))




Avis.

Zaklęcie, którego użył pan Olivander do wyczarowania z różdżki ptaków ma piękne tłumaczenie w łacinie. "Avis" znaczy po prostu "ptak".




Conjunctivitus.

Czyli jeden z najlepszych sposobów na poradzenie sobie ze smokiem, bowiem uszkadza ono oczy i oślepia bestię. Znalezienie tłumaczenia samej nazwy zaklęcia w łacinie nie było zadaniem prostym. Składa się ono z wielu członów łacińskich w nie do końca identycznych formach. Pierwszy człon to "coniunctus" - co znaczy "połączony, zjednoczony". Kolejnym wyrazem jest "iunctim" - czyli "wspólnie, razem". Dalej - "vitio" - "psuć, niszczyć, uszkodzić" i na koniec "vito" - "obchodzić, wymijać, schodzić z drogi". Natomiast w języku angielskim jest piękne, długie słowo "conjunctivitis" oznaczające... "zapalenie spojówek"!!! A więc podsumowując: w tłumaczeniu z łaciny otrzymalibyśmy coś w rodzaju "Połączone uszkodzenie i wyminięcie" (tak wiem, nie jest to szczęśliwe złożenie :] ), a w angielskim mamy po prostu chorobę oczu (którą też to zaklęcie powoduje).




Cruciatus (komenda brzmi "Crucio").

To też ma tłumaczenie z łaciny. "Cruciatus" znaczy "tortura, katusz, męka, narzędzie tortur, a "crucio" to "męczyć, katować, pastwić się"




Deletrius.

To zaklęcie niweluje działanie zaklęcia priori incantatem. I znowu mamy do czynienia z łaciną. "Deleo" to "wymazać, wywabić, zniszczyć, zburzyć, a "deletrix" to "niszczycielka, tępicielka". Poza tym po angielsku "delete" znaczy "usuwać".




Densaugeo.

Zaklęcie, którym Malfoy sprawił, że zęby Hermiony potężnie urosły. Zaklęcie to składa się z dwóch łacińskich członów. Pierwszy człon - "denseo" - znaczy "czynić gęstym, zgęścić" lub "szybko następować, skupiać się". Druga część to "augeo". Ona oznacza "pozwolić rosnąć, rozszerzać, powiększać, podwyższać". Dlatego połączenie tych dwóch wyrazów znaczy prawdopodobnie "pozwalać na szybki wzrost, zgęścić i powiększać", co oczywiście doskonale pasuje do kontekstu.




Diffindo.

Tym czarem Harry rozerwał torbę Cedrika, gdy chciał mu powiedzieć o smokach. Po łacińsku słowo "diffindo" to "rozłupać, zdruzgotać". I znów wszystko się zgadza.




Dissendium.

Ta komenda otworzyła Harry'emu sekretne przejście do tajnych korytarzy do Miodowego Królestwa. Gdybyśmy chcieli znaleźć dokładne tłumaczenie w łacinie, nie znaleźlibyśmy nic odpowiedniego. Ale wiadomo, że uczniowie nie mogą opuszczać szkoły i jej terenów bez zgody nauczycieli. W takim razie Harry oparł się im sprzeciwił. A "dissentio" znaczy "odstępować (od czegoś), sprzeciwiać się". Tak więc czar ten ma przełożenie na polski, choć pośrednie.




Drętwota.

Zaklęcie spolszczone, więc jego znaczenia tłumaczyć nie trzeba :]. Jest to oczywiście Zaklęcie Oszałamiające. Powoduje, że trafiony zamiera, a następnie traci przytomność. Niezawodne na zatrzymanie niedoświadczonego wroga czy dość niegroźnych i nieopancerzonych stworów.




Enervate.

Przywraca świadomość oszołomionym. Działa doraźnie, dlatego przebudzeni często z początku sprawiają wrażenie pijanych. Pochodzenie: w łacinie czasownik "enervere" znaczy "pozbawić sil, osłabić". Widać zatem, że na pewno jest to na temat, z tym że w przypadku zaklęcia działa ono dokładnie odwrotnie niż jego łacinski ojciec. Zaś po angielsku "enervating" znaczy "wyczerpujący". To słowo najprawdopodobniej również wzięło się z łaciny.




Engorgio.

Zaklęcie powiększające. Użył go profesor Moody-Crouch junior by powiększyć pająka, na którym pokazywał działanie Zaklęcia Cruciatus. Niestety, ciężko się doszukać tu jakichś powiązań z łaciną, angielskim, czy francuskim. Słownika greki niestety nie mam i nie wiem jak sytuacja wygląda w tym języku. Jedyne wątłe skojarzenie, które znalazłem to "gonfler" - czasownik francuski oznaczający "napompować, nadmuchać, spuchnąć". Jeśli znajdziecie jakiekolwiek skojarzenie, to dajcie znać.




Expecto Patronum.

Zaklęcie Patronusa. Moje ulubione zaklęcie o znaczeniu wiadomym każdemu. "Expectore" w jęz. łacińskim znaczy "wydobyć z serca, z piersi" co pokazuje, że patronus wychodzi wprost z głębi nas i z naszego serca (o tym zresztą jest mowa w książce). "Patronus" - to słowo żywcem wzięte z łaciny. Dokładnie w takiej formie oznacza "patrona, opiekuna, obrońcę". Od tego słowa wziął się oczywiście polski "patron", czyli opiekun czuwający nad nami i naszym dobrem. A po angielsku "patron saint" to "patron, patronka". Zaklęcie patronusa jest zatem oczywistym zwrotem łacińskim.




Expelliarmus.

Zaklęcie Rozbrajające. Bardzo ciekawe pod względem etymologicznym. Samego słowa jako takiego nie ma i przedrostek "ex" został zapewne dodany do zaklęcia, by je "ułacinnic". Jednak łaciński czasownik "pepuli" (a w pierwszej osobie liczby pojedynczej "pello") znaczy "wprawiać w ruch, wyrzucać, poruszać, uderzać, bić, odepchnąć, wypędzić, odeprzeć, rozbić" (przy tym ostatnim w moim słowniku łacińskim jest nawet jako domysł w nawiasie podane "nieprzyjaciela"!). Jak widać znaczenie doskonale współgra z działaniem zaklęcia
(dobrze wszyscy pamiętamy, że rozbrajanymi jakaś siła rzucała przez powietrze dobrych parę metrów). Ale to dopiero pierwsza część. Co do drugiej mam dwa pomysły. Piewrszy to po prostu również łacińskie "armus" - czyli "ręka, ramię" co odnosiłoby się do tego co jest rozbrajane. Druga hipoteza to znów łacińskie "armere" - "przygotować do boju, uzbroić", wtedy jednak dotyczyłoby to już nie ofiary zaklęcia, ale używającego go, który rozbrajając przeciwnika sam się zbroi i zdobywa przewagę. Jest to jednak mało prawdopodobne znaczenie.




Ferula.

Zaklęcie, którym Lupin unieruchomił złamaną nogę Rona we Wrzeszczącej Chacie. Słowo o dokładnie takim samym brzmieniu i pisowni występuje w łacinie i znaczy "pręt, rózga" co można skojarzyć z deseczkami, które unieruchomił Ronowi nogę. Można to jednak łączyć również z łacińską nazwą żelaza - "ferrum" co może świadczyć o czymś twardym i trwałym, czyli czymś co mogłoby właśnie unieruchomić złamaną kończynę.




Finite lub< Finite Incantatem.

Zaklęcie niwelujące działanie większości prostych czarów i klątw. Jest to ciekawy przypadek, ponieważ łacińskie "finite" wcale nie znaczy kończyć. Jest to odpowiednik polskiego przymiotnika "miernie, umiarkowanie". Ale już w języku angielskim otrzymujemy bardzo właściwe znaczenie dokładnie tego samego wyrazu. W angielskim "finite" oznacza "skończony". Nie wspominając już o znanym każdemu "to finish". Ale szybko znajdujemy właściwy czasownik o odpowiednim znaczeniu we wspomnianej już łacinie. "Finire" znaczy "zakończyć, ukończyć, ustać, przestać". A we francuskim mamy "finir" również znaczące "kończyć". Co do drugiej formy tego zaklęcia i jej członu "incantatem" to w moim niezastąpionym słowniku łacińskim znalazłem czasownik "incantere", czyli oczarować. Myślę, że więcej dociekań nie trzeba.




Furnunculus.

Zaklęcie o przedziwnej budowie powodujące wielkie bąble na skórze ofiary. Próbowałem je ugryźć ze wszelkiej możliwej strony w łacinie - i nic, w angielskim - znalazlem "furnace", czyli "piec". Ale co to może mieć wspólnego z zaklęciem? Może najwyżej sugerować, że bąble są wynikiem jakiegoś miejscowego poparzenia skóry, ale to by było trochę pokrętne skojarzenie, nie sądzicie? :) I wreszcie poszukiwania we francuskim - też nic. Jednak otrzymałem wsparcie od Was, niezawodnych w przypadku jakiegos problemu. Po przeczytaniu listy od Joanny (który został zamieszczony wcześniej tutaj: KLIK można stwierdzić, że zaklęcie pochodzi od słowa "furunculosis", czyli znaczącego coś w rodzaju ""chorobowy dotyczący skóry, powodujący jej chorobę". Dalej z listu Joanny: "furuncle" to po prostu czyrak. Pojęcia jak najbardziej pasujące do działania zaklęcia.




Impedimento.

Dźwięcznie brzmiące Zaklęcie Spowalniające. Niezawodne na powstrzymanie kogokolwiek i czegokolwiek co nam zagraża i od czego chcemy uciec. Aż roi się od powiązań z łaciną:




  • "impedimentum" to "przeszkoda"


  • "impediere" znaczy "wiązać, więzić, trzymać, przeszkadzać, wstrzymywać, hamować, stać na zawadzie, wchodzić w drogę"


  • "impedito", "impedionis" - "przeszkoda, zawada"


  • "impeditus", czyli "doznający przeszkody, powstrzymywany, niesposobny do walki (sic!), ociężały"





Jak widać w tym przypadku zaklęcie Impedimento łączy wszystkie te hasła w jedno, porządne zaklęcie. A w angielskim mamy dwa słowa pochodne z łaciny - "to impede" - przeszkadzać, utrudniać" oraz "impediment" - "utrudnienie, przeszkoda". Więcej mówić nie trzeba :)))




Imperio.

Imperius (nie mylić z Impervius!!!) - jedno z Zaklęć Niewybaczalnych zakazanych przez Ministerstwo Magii. Zaklęcie pozawalające na całkowite opanowanie czyjejś świadomości i pozwalające na "zdalne sterowanie" ofiarą. Bardzo często stosowane przez Lorda Voldemorta i jego zwolenników, choć gdy napotykali oni opór, to łatwiej było użyć Avada Kedavra. Teraz trochę o źródłosłowie zarówno komendy jak i nazwy zaklęcia. "Imperium" to łaciński odpowiednik naszego "rozkaz, władza, panowanie", zaś "imperare" to czasownik i znaczy "rozkazywać, nakazać, nakazać coś zrobić lub dostarczyć, nad kimś panować, władać kimś, mieć władzę". Łacina jest piękna :)




Impervius.

Zaklęcie odpychające deszcz. Pierwszy raz użyła go Hermiona na okularach Harry'ego podczas meczu Quidditcha, co pozwoliło szukającemu Gryffindoru móc w ogóle coś widzieć w szalejącej wietrznej burzy. Teraz przejdźmy do komendy zaklęcia. "Impervius" znaczy "nie do przebycia, niedostępny". A czasownik "pervincere" zawierający się częściowo w tym poleceniu to "zwyciężyć coś, pokonać (zwykle z trudem)". A ponieważ w większości języków przedrostek "im-" czy też "in-" znaczy odwrotność reszty wyrazu, to otrzymujemy coś w rodzaju "nieprzezwyciężonego, nigdy nie pokonywanego". Nie satysfakcjonowało mnie za bardzo to tłumaczenie, dlatego sięgnąłem do słownika francuskiego. A tam... "imper" - czyli "nieprzemakalny"! Teraz już nie ma wątpliwości, że zaklęcie znów dokładnie odpowiada swojemu działaniu.




Incendio.

Czyli zaklęcie podpalające. Łacinski czasownik "incendere" znaczy "podpalać, zapalać, rozpłomieniać" a termin "incendium" w tym samym języku, to "podpalenie, pożar, żar, ogień". Koniec (co mi się nie podoba, bo lubię trochę bardziej poszperać i się napracować, a nie od razu dostać gotowe :D )




Locomotor Mortis - Zwieracz Nóg.

Bardzo ciekawe, można powiedzieć międzynarodowe zaklęcie. Najpierw mamy "Locomotor". W języku angielskim "lock" znaczy między innymi "unieruchamiać, blokować" (stąd np. simLOCK). Natomiast "motor" to w dosłownym tłumaczeniu łacińskim "ten, kto porusza", a współcześnie po prostu "silnik". Druga część zaklęcia, czyli "mortis" wzięło się głównie z języka francuskiego, gdzie "mort" znaczy "umarły, martwy". A więc tłumacząc cały czar otrzymamy "śmiertelną blokadę ruchu, martwicę". Co też się zgadza, bo Neville był straszliwie roztrzęsiony, gdy Malfoy użył na nim Zwieracza i długo nie mógł dojść do siebie.




Lumos.

Zaklęcie światła. Łacińskie "lumen, luminis" znaczy "swiatło, pochodnia" oraz co ciekawe także "światło życia, ratunek, zbawienie". Od razu na myśl przyszła mi sytuacja z pierwszego tomu, kiedy to Harry, Ron po przejściu przez klapę w podłodze zostali spętani przez Diabelskie Sidła i tylko przytomność umysłu Hermiony, która zapaliła swoją różdżką światło i ogień, uratowała ich przed niechybnym uduszeniem. Nie wiem czy Rowling specjalnie ukryła tutaj znaczenie tego zaklęcia czy to przypadek (bo w I tomie w tej sytuacji nie ma nawet podane jakiego konkretnego czaru Hermiona użyła), faktem jest że skojarzenie nasuwa się samo (przynajmniej mi, nie wiem jak Wam ;)). Jak więc widać znowu mamy logiczne przełożenie zaklęcia z łaciny na polski. :)




Mobiliarbus.

Tego zaklęcia w trzecim tomie użył Snape by kierować w powietrzu noszami, po nocnych wydarzeniach we Wrzeszczącej Chacie. I znowu mamy do czynienia z łaciną - "mobillis" to po polsku "ruchomy, dający się kierować, podatny, zmienny, niestały, wahający się", natomiast "mobillitas" to "ruchliwość, zwinność". Zresztą także w angielskim mamy dobre słowo. "Mobility" to nic innego jak "możliwość poruszania się". Po raz kolejny trafiamy na - jak dla mnie - zbyt łatwe w tłumaczeniu zaklęcie :)))




Mobilicorpus.

Zaklęcie powodujące zatrzymanie ruchu lewitującego ciała i jego zawiśnięcie kilka stóp nad ziemią. Można powiedzieć że stanowi pewną alternatywę do ww. Mobiliarbus. Teoretycznie można by użyć takiego samego porównania jak w tłumaczeniu z łaciny poprzedniego zaklęcia. Jednak nie odpowiadałoby to działaniu czaru. Dlatego skłaniałbym się ku polskiemu słowu pochodzącemu z j. francuskiego - "mobilizacja". Jak powszechnie wiadomo jest to postawienie w gotowość sil zbrojnych i ich przygotowanie do walki. Pośrednio można więc to uznać za "postawienie na baczność". Ale to dopiero pierwszy człon zaklęcia - "mobili". "Corpus" jednak bardzo łatwo wytłumaczyć - słowo łacińskie funkcjonujące też w j. polskim jako "korpus", czyli ciało. A więc cale zaklęcie można by przetłumaczyć jako "postawienie ciała na baczność" co na pewno oddaje całkiem dobrze sens i działanie tego zaklęcia.




Morsmorde.

Zaklęcie wywołujące Mroczny Znak. Jedno z moich ulubionych, jednak nie ze względu na działanie, ale na bardzo dźwięczną wymowę, która juz sama z siebie wprawia mni w lekkie drżenie i obawę :-). "Mors" to w łacinie "śmierć, trup, mord, krew". Nic dodać nic ująć :-]. Jednak z drugą częścią zaklęcia "morde" miałem pewne problemy. Znalazłem dwa prawdopodobne wytłumaczenia:



  • angielski wyraz "mood" oznaczający "nastrój". Wtedy czar oznaczałby "Nastrój śmierci" co na pewno by odzwierciedlało stan ducha zwykłych czarodziejów, który ich napada gdy ujrzą Mroczny Znak


  • łacińskie "mordax" co znaczy "zjadliwy, dokuczliwy" oraz francuski czasownik "mordre" - "gryźć". W tym przypadku najpierw przypomnijmy sobie, że Mroczny Znak był nie tylko symbolem wyczarowywanym przez śmierciożerców, ale także tatuażem na ich rękach, który wraz ze wzrostem siły Voldemorta szczypał i piekł coraz mocniej. A więc okazywał objawy ugryzienia. Dlatego takie tłumaczenie też by się zgadzało, choć miałoby trochę inny sens niż pierwsze.




Podsumowując - "Morsmorde" na pewno znaczy smierć, a więc jest, niestety, "wizytówką" Voldemorta.




Nox.

Zaklęcie redukujące polecenie "Lumos", a więc można je nazwać Zaklęciem Ciemności. I rzeczywiście - "nox" to w łacinie "noc, ciemność, ślepota". Nudnie prosty w tłumaczeniu czar :)




Obliviate.

Zaklęcie Zapomnienia niezwykle przydatne do redukcji pamięci mugoli, w razie gdyby zobaczyli jakaś rzecz magiczną - dla nich dziwną i niezrozumiałą. Ważne do tego stopnia, że w Ministerstwie Magii istnieją specjalni urzędnicy zajmujący się wyłącznie redukcją pamięci.
"Oblivio" to łaciński odpowiednik "zapomnienia, amnestii". Natomiast "oblivisci" znaczy "zapominać". Znów proste jak drut :D




Orchideus.

Zaklęcie zastosowane przez pana Olivandera podczas testu różdżek uczestników Turnieju Trójmagicznego. Spowodowało ono nagły wzrost kwiatów z końca różdżki jednego z zawodników. Mamy tu do czynienia z przekształceniem angielskiego słowa "orchid" oznaczającego po prostu "orchideę, storczyka". Końcówkę "-eus" Rowling dodała zapewne celowo chcąc "ułacinnić" brzmienie czaru. :)




Petrificus totalus.

Zaklęcie pełnego porażenia ciała, którym Hermiona brutalnie powstrzymała Neville'a przed zagrodzeniem wyjścia z pokoju Gryfonów podczas pamiętnej nocy, kiedy to po raz pierwszy Harry musiał stawić czoła Voldemortowi (za pośrednictwem "profesora" Quirella). Ciekawe znaczenie ma łacińskie słowo najlepiej pasujące do pierwszego członu tego zaklęcia. Otóż "petră" to kamień (stąd wzięło się miedzy innymi biblijne określenie Piotra - "Opoka, skala" - ale to już inna historia :D). Natomiast "totalus" to kolejne "złacinnienie" wyspiarskiego "total", czyli oczywiście "całkowity". W tłumaczeniu czar brzmi więc jako "Całkowite skamienienie" lub zgrabniej "Całkowity paraliż". Zatem wszystko się zgadza.




Priori incantatem.

Przydatne zaklęcie ukazujące ostatni czar rzucony za pomocą konkretnej różdżki. "Prior" to łaciński przymiotnik "dawniejszy, poprzedni, starszy". Natomiast "incantere" to w tym samym języku po prostu "czarować". Znowu prosta transkrypcja oznaczająca mniej więcej "Poprzedni czar". Chyba nie ma precyzyjniejszego tłumaczenia na j. polski :).




Quietus.

Zaklęcie, którego używał Ludo Bagman podczas komentowania MŚ w Quidditchu do wyciszania swego potężnego i donośnego głosu. W łacinie słowo o dokładnie takiej samej pisowni znaczy "spokojny, neutralny, używający spokoju, flegmatyczny". Nie jest to złe tłumaczenie, ale angielskie "quiet" jest znacznie lepsze. Jak wiadomo zapewne większości z Was, oznacza ono "milczący, cichy, spokojny" lub po prostu "ciszę". A koniec "-us" znowu ma na celu nadanie łacińskiego brzemienia zaklęciu :).




Reducio.

Zaklęcie przywracające powiększone rzeczy, zwierzęta, itd. do normalnego stanu, czyli przeciwieństwo opisanego już wyżej "Engorgio". Bierze się od angielskiego "to reduce" – czyli "redukować" oraz "zmniejszać" – w tym przypadku chodzi zdecydowanie o to drugie znaczenie, bo następnym czarem jest...




Reducto.

Zaklęcie Redukujące – co ważne działające tylko na ciała stale, o czym Harry przekonał się podczas ostatniego zadania w Turnieju Trójmagicznym – w którego przypadku chodzi o pierwszy sens "to reduce" – tj. "redukować", a więc po prostu usuwać coś. Z jednego czasownika otrzymaliśmy dwa zaklęcia :)




Relashio.

Zaklęcie ognia, wystrzeliwujące z końca różdżki potężne płomienie. Ma rozleglejsze działanie od Incendio i nadaje się również do odstraszania niektórych zwierząt magicznych. Kiepskie do badań etymologicznych. Ciężko jest cokolwiek znaleźć, a jedyne słowo, które może tu pasować, to angielskie "to lash" oznaczające "smagać, chłostać". Ale też nie jest zupełnie dobre, bo nie wiadomo do końca, czym chłoszczemy. Można uznać, że da się chłostać ogniem, ale nie jest to zadowalające wytłumaczenie. Dlatego jestem otwarty na wszelkie sugestie – piszcie.




Reparo.

Pospolite zaklęcie naprawiające. Oczywiście ma przełożenie na większość języków. Polskie "reperować", angielskie "to repair", francuskie "reparer", hiszpańskie "reparar", czy wreszcie łacińskie "reparare" znaczą jedno i to samo – "naprawiać" :)))




Rictusempra.

Dość ciekawie brzmiące zaklęcie Zniewalającej Łaskotki. Ma ono również ciekawe tłumaczenie z łaciny, bowiem "rictus" oznacza "wiecznie otwarte usta", natomiast "semper" to "ciągły, wieczny" (to drugie słowo powinni znać Wasi dziadkowie, a może i rodzice, gdyż jest ono bardzo popularne w łacińskich tekstach modlitewnych, które wymawiano podczas mszy świętej jeszcze na początku II poł. XX w.). Polskie tłumaczenie brzmi więc "wiecznie otwarte usta", a wszyscy dobrze pewnie wiecie, że gdy się śmiejemy nie zamykamy nigdy ust (stąd problemy z ukryciem śmiechu, choćby na lekcji ;D).




Riddikulus.

Zaklęcie pozwalające pozbyć się bogina. Bardzo podobny wyraz – mianowicie "ridiculus" – oznacza w łacinie "żart, dowcip". I wszystko jasne :))). Zresztą od tego łacińskiego określenia, wzięły się też przymiotniki oznaczające "cos śmiesznego, dowcipnego, żartobliwego" w większości języków europejskich. Stąd mamy hiszpańskie "ridiculo", angielskie "ridiculous", czy francuskie "ridicule".




Serpensortia.

Tym zaklęciem Malfoy wyczarował, podczas Szkoły Pojedynków Lockharta, jadowitego węża, do którego zresztą Harry później przemówił. Tutaj również mamy proste tłumaczenie. Z łacińskiego "serpens/serpentis" to po prostu wąż, a czasownik "serpere" to "wić się, pełzać". Natomiast francuskie "sortir" to czasownik oznaczający w języku polskim "wychodzić, wyjść", ale też "wyciągnąć coś, pokazać". A więc w wolnym tłumaczeniu otrzymalibyśmy "Wyjście Węża", co niewątpliwie miało miejsce w tej sytuacji :D.




Sonorus.

Zaklęcie, dzięki któremu Ludo Bagman czynił swój glos donośnym, co pozwalało mu na komentowanie MŚ w Quidditchu. Znów nudnie proste tłumaczenie :D. "Sonorus" lub też "sonans/sonantis" to po prostu w naszej ukochanej łacinie "wydający tony, dźwięczny, huczący". Nic dodać, nic ująć :))).





Następne zaklęcia WKRÓTCE...



Przydatne linki dla głodnych łaciny:



Słownik College of Notre Dame (wbrew pozorom nie we Francji, lecz w Maryland!) (j. angielski)
Strona skąd można pobrać prosty słownik łacińsko - angielski (j. angielski)
Słownik łacińsko-francuski pod redakcją Jean Claude'a Hassida (j. francuski)
Instytut Języka Polskiego - Pracownia Łaciny Średniowiecznej w Polsce
Linki do kilku tekstów starożytnych w oryginale (czyli w łacinie), między innymi Cycerona czy Cezara. (j. francuski)









Opracował: Jachu Felcyn ("Jaszko")

Opublikowane: 2005-10-16 (34098 odsłon)

[ Wróć ] | Powrót do strony głównej

© Copyright 2003-2008 by HPNews.pl .
P-Nuke Copyright © 2005 by Francisco Burzi.
Tworzenie strony: 0.55 sekund
Page created in 0.549465 Seconds